Hẹp thực quản được biết đến nhưng là một biến chứng thường gặp của trào ngược dạ dày. Đây là một chứng bệnh gây ra nhiều bất tiện và khó chịu cho người bệnh, ảnh hưởng lớn đến việc ăn uống và nhiều sinh hoạt khác. Vậy bệnh hẹp thực quản có nguy hiểm không? Dưới đây là tất tật những thông tin cần biết về bệnh mà bạn đang tìm kiếm.
Hẹp thực quản là gì?
Hẹp thực quản là hiện tượng ống đưa thức ăn và chất lỏng từ miệng đến dạ dày bị thu hẹp lại. Đây có thể là một loại bệnh lành tính thông thường. Lành tính có nghĩa là nó không gây ung thư.
Hẹp thực quản lành tính thường xảy ra khi acid dạ dày và các chất kích thích khác làm tổn thương niêm mạc thực quản theo thời gian. Điều này dẫn đến viêm thực quản và mô sẹo, khiến thực quản bị hẹp.
Hẹp thực quản có nguy hiểm không?
Mặc dù hẹp thực quản lành tính không phải là nguyên nhân của bệnh ung thư, nhưng tình trạng này vẫn có thể gây ra một số vấn đề về sức khỏe. Thu hẹp thực quản có thể gây khó nuốt. Điều này làm tăng nguy cơ mắc nghẹn. Nó cũng có thể dẫn đến tắc nghẽn hoàn toàn thực quản. Điều này có thể ngăn chặn thức ăn và chất lỏng đến dạ dày.
Nguyên nhân gây ra hẹp thực quản.
Hẹp thực quản lành tính có thể xảy ra khi mô sẹo hình thành trong thực quản. Đây thường là kết quả của tổn thương thực quản. Nguyên nhân gây tổn thương phổ biến nhất là bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD), hay còn được gọi là trào ngược axit.
Trào ngược dạ dày xảy ra khi cơ thắt thực quản dưới (viết tắt là LES) không đóng hoặc thắt chặt đúng cách. LES là cơ giữa thực quản và dạ dày. Nó thường mở trong một khoảng thời gian ngắn khi bạn nuốt. Axit dạ dày có thể chảy ngược vào thực quản khi nó không đóng hoàn toàn. Điều này tạo ra một cảm giác nóng rát ở ngực dưới, hay còn được gọi là ợ nóng.
Tiếp xúc thường xuyên với axit dạ dày có hại có thể khiến mô sẹo được hình thành. Cuối cùng, thực quản sẽ hẹp lại do mô sẹo lớn dần.
Các nguyên nhân khác gây ra chứng hẹp thực quản lành tính bao gồm:
- Xạ trị vào ngực hoặc cổ
- Vô tình nuốt phải một chất có tính axit hoặc ăn mòn (như pin hoặc chất tẩy rửa gia dụng)
- Sử dụng mở rộng ống thông mũi (một ống đặc biệt mang thức ăn và thuốc đến dạ dày qua mũi)
- Tổn thương thực quản do nội soi (một ống mỏng, linh hoạt dùng để nhìn vào bên trong khoang cơ thể)
- Điều trị giãn tĩnh mạch thực quản (giãn tĩnh mạch ở thực quản có thể vỡ và gây chảy máu nghiêm trọng)
Tìm hiểu: Nhiễm trùng đường ruột nên và không nên ăn gì?
Triệu chứng thường gặp khi bị hẹp thực quản.
Các triệu chứng điển hình của chứng hẹp thực quản bao gồm:
- Nuốt khó khăn hoặc cảm thấy đau ở cổ.
- Sút cân do thiếu chất
- Sự hồi sinh của thực phẩm hoặc chất lỏng
- Cảm giác có gì đó bị mắc kẹt trong ngực sau khi bạn ăn
- Thường xuyên ợ hoặc nấc cụt
- Ợ nóng
Ợ nóng có thể là dấu hiệu quả bệnh hẹp thực quản?
Biến chứng tiềm ẩn của hẹp thực quản
Thức ăn đặc và rắn có thể bám vào thực quản khi nó hẹp lại. Điều này có thể gây nghẹt thở hoặc khó thở.
Vấn đề nuốt có thể khiến bạn không có đủ thức ăn và chất lỏng vào cơ thể. Điều này có thể dẫn đến mất nước và suy dinh dưỡng .
Cũng có nguy cơ bị hít phổi, xảy ra khi nôn, thức ăn hoặc chất lỏng xâm nhập vào phổi của bạn. Điều này có thể dẫn đến viêm phổi do hít phải, nhiễm trùng do vi khuẩn phát triển xung quanh thức ăn, chất nôn hoặc chất lỏng trong phổi.
Chẩn đoán hẹp thực quản lành tính
Bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm sau đây để chẩn đoán tình trạng:
Chụp X-quang với barium
Một xét nghiệm nuốt barium bao gồm một loạt các tia X của thực quản. Những tia X này được chụp sau khi bạn uống một chất lỏng đặc biệt có chứa nguyên tố bari. Barium không độc hại hoặc nguy hiểm. Vật liệu tương phản này tạm thời bao phủ niêm mạc thực quản của bạn. Điều này cho phép bác sĩ của bạn nhìn thấy cổ họng của bạn rõ ràng hơn.
Nội soi đường tiêu hóa trên
Trong nội soi đường tiêu hóa trên (GI trên), bác sĩ sẽ đặt ống nội soi qua miệng và vào thực quản của bạn. Nội soi là một ống mỏng, linh hoạt có gắn camera. Nó cho phép bác sĩ kiểm tra thực quản và đường ruột trên của bạn.
Bác sĩ có thể sử dụng kẹp (kẹp) và kéo gắn vào ống nội soi để lấy mô ra khỏi thực quản. Sau đó, họ sẽ phân tích mẫu mô này để tìm ra nguyên nhân cơ bản của tình trạng hẹp thực quản lành tính của bạn.
Theo dõi nồng độ pH thực quản
Xét nghiệm này đo lượng axit dạ dày đi vào thực quản của bạn. Bác sĩ sẽ đưa một ống qua miệng vào thực quản của bạn. Ống thường được để lại trong thực quản của bạn trong ít nhất 24 giờ.
Điều trị hẹp thực quản lành tính
Điều trị cho hẹp thực quản lành tính khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra bệnh.
Phương pháp nạo thực quản
Giãn thực quản, hoặc mở rộng thực quản là lựa chọn ưu tiên trong hầu hết các trường hợp. Sự giãn nở thực quản có thể gây ra một số khó chịu, vì vậy bạn sẽ được dùng thuốc an thần trong suốt quá trình.
Bác sĩ sẽ đưa ống nội soi qua miệng vào thực quản, dạ dày và ruột non của bạn. Một khi họ nhìn thấy khu vực nào bất thường, họ sẽ đặt máy giãn vào thực quản. Bộ giãn là một ống dài, mỏng với một quả bóng ở đầu. Một khi bóng bay phồng lên, nó sẽ mở rộng vùng bị hẹp trong thực quản.
Bác sĩ của bạn có thể cần phải lặp lại thủ tục này trong tương lai để ngăn chặn thực quản của bạn có dấu hiệu thu hẹp lại.
Phương pháp đặt stent thực quản
Việc đặt stent thực quản có thể giúp giảm bớt tình trạng hẹp thực quản. Stent là một ống mỏng làm bằng nhựa, kim loại có thể mở rộng hoặc vật liệu lưới linh hoạt. Stent thực quản có thể giúp giữ cho thực quản bị chặn mở để bạn có thể nuốt thức ăn và chất lỏng. Bác sĩ sẽ sử dụng ống nội soi để điều chỉnh stent vào đúng vị trí.
Phương phát đặt stent thực quản bao nhiêu tiền?
Ăn kiêng và sinh hoạt lành mạnh
Thực hiện một số điều chỉnh nhất định cho chế độ ăn uống và sinh hoạt của bạn có thể quản lý trào ngược dạ dày một cách hiệu quả, đó là nguyên nhân chính của hẹp thực quản. Những thay đổi này có thể bao gồm:
- Nâng gối của bạn để ngăn chặn axit dạ dày chảy ngược vào thực quản.
- Giảm cân
- Ăn nhiều bữa nhỏ
- Không ăn ba giờ trước khi đi ngủ
- Bỏ hút thuốc
- Tránh bia rượu
Bạn cũng nên tránh các thực phẩm gây trào ngược axit, chẳng hạn như:
- Thức ăn cay nóng
- thực phẩm giàu chất béo
- Đồ uống có ga
- Chocolate
- Cà phê và các sản phẩm chứa caffein
- Thực phẩm dựa trên cà chua
- Sản phẩm cam quýt
Hẹp thực quản có nên uống thuốc không?
Thuốc cũng có thể là một phần quan trọng trong phác đồ điều trị hẹp thực quản. Một nhóm thuốc giảm tiết dịch vị axit, được gọi là thuốc ức chế bơm proton (PPI) , là loại thuốc hiệu quả nhất để kiểm soát tình trạng trào ngược dạ dày. Những loại thuốc này hoạt động bằng cách chặn bơm proton, một loại protein đặc biệt, giúp giảm lượng axit trong dạ dày.
Bác sĩ có thể kê toa các loại thuốc này để giảm đau trong thời gian ngắn tới khi hẹp dạ dày được chữa lành. Họ cũng có thể đề nghị một phác đồ điều trị lâu dài để ngăn ngừa bệnh tái phát.
Các loại thuốc giảm tiết acid được sử dụng để kiểm soát trào ngược dạ dày bao gồm:
- Omeprazole
- Lansoprazole ( Prevacid )
- Pantoprazole (Protonix)
- Esomeprazole ( Nexium )
Các loại thuốc khác cũng có thể có hiệu quả để điều trị trào ngược dạ dày và giảm nguy cơ bị hẹp thực quản. Bao gồm:
- Nhóm thuốc kháng axit: Giải pháp ngắn hạn này giúp trung hòa axit trong dạ dày
- Sucralfate (Carafate): cung cấp một hàng rào ngăn cách thực quản và dạ dày để bảo vệ chúng khỏi dịch vị dạ dày có tính axit
- Thuốc kháng histamine, như ranitidine ( Zantac ) và famotidine ( Pepcid AC ): làm giảm bài tiết acid
Phẫu thuật hẹp thực quản
Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật nếu thuốc và biện pháp làm giãn thực quản không hiệu quả. Một thủ tục phẫu thuật có thể điều chỉnh vùng thực quản dưới của bạn và giúp ngăn ngừa các triệu chứng của trào ngược dạ dày.
Phẫu thuật là cách tốt nhất để loại bỏ mô sẹo
Cách điều trị lâu dài cho những người bị hẹp thực quản
Điều trị có thể khắc phục tình trạng hẹp thực quản lành tính và giúp giảm các triệu chứng liên quan. Tuy nhiên, tình trạng có thể tái phát. Trong số những người trải qua phẫu thuật giãn thực quản, khoảng 30% số ca phải làm lại trong vòng 1 năm.
Bạn có thể cần dùng thuốc trong suốt cuộc đời để kiểm soát GERD và giảm nguy cơ phát triển tình trạng hẹp thực quản khác.
Ngăn ngừa hẹp thực quản
Bạn có thể giúp ngăn ngừa hẹp thực quản bằng cách tránh các chất có thể làm hỏng thực quản của bạn. Bảo vệ con bạn bằng cách giữ tất cả các chất gia dụng, ăn mòn không tốt cho hệ tiêu hóa ngoài tầm với của chúng.
Kiểm soát các triệu chứng của trào ngược dạ dày cũng có thể làm giảm đáng kể nguy cơ bị hẹp thực quản. Làm theo hướng dẫn của bác sĩ về các lựa chọn chế độ ăn uống và sinh hoạt có thể giảm thiểu việc dự phòng acid vào thực quản. Điều quan trọng nữa là đảm bảo bạn dùng tất cả các loại thuốc theo chỉ định để kiểm soát các triệu chứng của trào ngược.