Co thắt tâm vị là bệnh gì? Tiêm Botulinum toxin trong co thắt tâm vị

Co thắt tâm vị có những đặc điểm nổi bật và dễ nhận biết, nhất là sự rối loạn hoạt độc của thực quản. Đây là căn bệnh xảy ra ở đoạn cuối của thực quản, trước khi tới dạ dày thì bị co thắt, khiến cho nó bị hẹp lại, còn ở đoạn dưới thì lại giãn to ra. Vậy co thắt tâm vị là bệnh gì, nguyên nhân, biểu hiện, cách chẩn đoán và diều trị bệnh như thế nào?

Co thắt tâm vị là bệnh gì?

Co thắt tâm vị là một bệnh về rối loạn, tương đối hiếm gặp. Bệnh sẽ gây khó khăn cho thức ăn, nước uống di chuyển từ thực quản xuống dưới dạ dày. Co thắt tâm vị sẽ xảy ra khi thức quản không còn khả năng co bóp để đẩy thức ăn xuống và van cơ giữ thực quản – dạ dày không thể giãn ra hoàn toàn được. Các nguyên nhân có thể gây ra bệnh có thể được cho là sự mất cân bằng, thoái hóa các cơ ở thực quản, đặc biệt là các dây thần kinh điều khiển những cơ này.

Các biến chứng của co thắt tâm vị khá nguy hiểm, đặc biệt là các vấn đề về phổi và sự giảm sút cân nặng nhanh chóng của người bệnh. Tỉ lệ ung thư thực quản ở những người bị co thắt tâm vị cũng cao hơn nhiều lần so với người bình thường. Để nhận biết căn bệnh co thắt tâm vị, bạn cần chú ý các biểu hiện sau:

Các biểu hiện của bệnh co thắt tâm vị

Các dấu hiệu và triệu chứng của co thắt tâm vị khá rõ ràng, người bệnh có thể cảm nhận được ngay khi bệnh mới xảy ra. Các triệu chứng bao gồm:

• Bệnh thường có diễn biến từ từ, ít cấp tính với những biểu hiện cơ năng như:
  • Đau ngực sau xương ức hoặc cảm giác đè ép ở ngực nhất là sau khi nuốt.
  • Nuốt khó, cảm giác ứ lại ở vùng ngực, người bệnh phải uống thêm nước khi ăn. Nuốt khó xuất hiện thất thường lúc có lúc không.
  • Cảm giác nghẹn, ợ, trào ngược thức ăn xuát hiện sau ăn, khiến bệnh nhân có cảm giác sợ ăn
• Khi khám thực thể: Dễ dàng nhận thấy các tình trạng suy nhược, cơ thể gầy đi do kém ăn. Nếu như đặt ống nghe ở ức, có thể nghe được âm thanh nuốt ừng ực khi uống nước. Điều này có thể giải thích rằng: Tâm vị bị co thắt, nước đi qua chỗ hẹp sẽ phát ra tiếng động như vậy.

Các xét nghiệm chẩn đoán co thắt tâm vị

Để chẩn đoán co thắt tâm vị, các bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện các xét nghiệm sau:

Chụp X-quang thực quản

• Lòng thực quản có hiện tượng bị giãn rộng, thành thực quản vẫn nhẵn và phẳng.
• Phần thực quản – Tâm vị đột nhiên thuôn nhỏ lại giống đuôi củ cải, nhưng rõ nét và đều đặn.
• Túi hơi dạ dày biến mất

Nội soi thực quản dạ dày:

• Thực quản giãn rộng, có thức ăn và nước bị đọng lại.
• Niêm mạc dạ dày có dấu hiệu xung huyết, thậm chí bị loét.
• Nội soi cũng có thể giúp bạn phát hiện được nguyên nhân gây ra giãn thực quản như: Ung thư tâm vị, bị thoát vị hoành, khối u trung thất đè vào thực quản… để có thể dễ dàng chẩn đoán phân biệt.
• Cơ thắt thực quản dưới co thắt chặt, máy nội soi khó đi qua do vướng và chật chội.

Đo áp lực thực quản giúp chẩn đoán xác định

• Cơ thắt thực quản ở dưới thư giãn không hoàn toàn, trương lực thực quản đoạn 1/3 dưới tăng > 30 mmHg.

Nguyên nhân dẫn đến co thắt tâm vị

Ngoài các nguyên nhân từ thực quản, co thắt tâm vị có thể xảy ra bởi một số các tác nhân khác, bao gồm:

• Do thói quen ăn uống không lành mạnh, thường xuyên ăn đồ cay nóng cũng có thể gây ra bệnh.
• Chế độ ăn nhiều chất gluxid, ít protit và thiếu các vitamin nhóm B.
• Do các bệnh nhiễm trùng, gây suy giảm miễn dịch như: Sốt phát ban, lao, giang mai…
• Do rối loạn nội tiết, cơ thể mắc các bệnh viêm – loét quang thực quản, tâm vị.
• Do rượu bia, thuốc lá, phơi nhiễm chất độc hóa học là những yếu tố dễ gây bệnh nhất.
• Do nhiễm trùng, di truyền, mắc các bệnh tự miễn…

>> Xem thêm: Trẻ bị đầy bụng nên ăn gì để mau chóng khỏi bệnh

Những ai có nguy cơ mắc bệnh?

Bệnh co thắt tâm vị có thể dễ dàng xảy ra ở mọi lứa tuổi, giới tính. Chính vì thế việc ngăn ngừa bệnh bằng cách tránh xa các yếu tố làm tăng nguy cơ gây bệnh là cần thiết.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh co thắt tâm vị

Những người cao tuổi có tỉ lệ mắc bệnh cao hơn, nhưng không có nghĩa là trẻ em không bị co thắt tâm vị. Những người nghiện bia rượu, bị bệnh về dạ dày và thực quản thì rất dễ mắc bệnh.

Phương pháp điều trị bệnh co thắt tâm vị hiệu quả

Tùy thuộc nguyên nhân và tình trạng của người bệnh mà có những phương pháp điều trị khác nhau. Một số cách chữa co thắt tâm vị thường được sử dụng bao gồm:

Điều trị bằng chế độ ăn uống

Nên duy trì chế độ ăn hợp lý, nên ăn các thức ăn mềm hoặc dạng lỏng, nên chia thành nhiều bữa để ăn trong ngày, nên ưỡn cổ ra sau khi nuốt, thở ra mạnh để thức ăn có thể dễ dàng đi xuống dưới dạ dày hơn. Đặc biệt, người bệnh không nên ăn nhiều khi sắp tới giờ đi ngủ, đề phòng chứng trào ngược dạ dày khi đang ngủ.

Tuyệt đối không được sử dụng rượu bia, thuốc lá cũng như các loại gia vị, muối, hành tỏi và cũng nên kiêng cả nước lạnh.

Chế độ điều trị bằng thuốc

Có thể sử dụng thuốc an thần, thuốc giảm co thắt, thuốc giãn cơ thắt thức quản dưới, truyền đạm, truyền máu khi cơ thể bị suy kiệt do không đủ chất…

Điều trị bằng cách tiêm toxin Botulinum

Là một loại toxin được lấy từ vĩ khuẩn độc thịt, Botulinum sẽ được tiêm trực tiếp vào thực quản của người bệnh qua thiết bị nội soi. Botulinum cũng thường được dùng trong các trường hợp thẩm mỹ, làm đẹp bởi nó có tác dụng làm căng trẻ da mặt. Đây là cũng là một chất có tác dụng làm giãn tạm thời các cơ co thắt ở thực quản dưới, làm giảm đi chứng nuốt nghẹn.

Điều trị can thiệp bằng nội soi

Có thể nong lỗ tâm vị khi bị co hẹp bằng biện pháp nội soi. Đây là phương pháp được áp dụng nhiều nhất trên thế giới. Các bác sĩ sẽ sử dụng một bóng hơi có gắn đồng hồ đo áp lực, đem vào trong lòng thực quản bằng một thiết bị nội soi. Sau đó tiến hành bơm căng bóng hơi, sẽ giúp làm giãn cơ thắt thực quản dưới. Phương pháp này có thể đạt được hiệu quả nếu được sử dụng nhiều lần.

Với phương pháp nội soi, bác sĩ cũng có thể sử dụng dao cắt trong niêm mạc thực quản tại đoạn 1/3 , tạo ra một đường nhỏ để dắt đứt các cơ thắt dưới thực quản. Đây được coi là phương pháp mới, chính vì thế phải cần người có trình độ chuyên môn cao mới có thể thực hiện.

Điều trị co thắt tâm vị bằng phẫu thuật ngoại khoa

Phẫu thuật nội soi hoặc mổ mở ngực – bụng (phương pháp phẫu thuật cắt cơ Heller), có thể được áp dụng khi những  biện pháp điều trị nội khoa và nội soi như trên không đạt kết quả như mong đợi. Tuy nhiên cách chữa trị này cũng có một số các biến chứng và cũng rất phụ thuộc vào kĩ năng và  kinh nghiệm của bác sĩ phẫu thuật.

Ngoài các phương pháp ở trên, các bạn có thể áp dụng phương pháp điều trị bằng tâm lý như: Yoga, thiền, tập thể thao để giảm tải stress…

Thay đổi thói quen sinh hoạt để phòng bệnh

Chúng ta có thể dễ dàng kiểm soát được căn bệnh này nếu như tuân thủ một số quy tắc và thói quen sau:

• Nên ăn thức ăn mềm hoặc dạng lỏng
• Có thể uống nước khi ăn
• Sử dụng nước uống có gas: Cacbonate có khả năng đẩy thức ăn xuống dưới thực quản bị co thắt dễ dàng hơn.
• Áp dụng chế độ ăn uống với lượng dịch và dinh dưỡng đầy đủ

Bệnh co thắt tâm vị có thể dễ dàng được chữa khỏi nếu như được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Bạn có thể phòng ngừa bệnh bằng chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh. Chúc các bạn luôn khỏe mạnh.